اگه یه موسسه خیریه رو سازمانی تعریف کنیم که تشکیل شده تا به صورت غیرانتفاعی نیازهای اساسی انسان ها رو برطرف کنه، این موسسات می تونن کارکردهای مختلفی داشته باشن. توی این مطلب، انواع سازمان های خیریه ای رو که میشه ایجاد کرد نشون داده می شه. بعضی از انواع این سازمان های خیریه، همین الان توی کشور ما تاسیس شدن و فعالیت می کنن. اما بعضی از انواع سازمان هان های خیریه در کشور ما فعالیت نمی کنند.
انواع سازمان های خیریه به اختصار این ها هستند:
1. سازمان های خیریه توزیع کننده. این دسته از سازمان های خیریه کار جمع آوری پول یا کمک های غیرنقدی و توزیع اون بین آدمای نیازمند رو انجام می دن. فعالیت های این دسته از سازمان ها رو شامل این موارده:
o تبلیغ فعالیت های سازمان خیریه
o جمع آوری پول یا کالای اهدایی
o شناسایی افراد نیازمند
o توزیع پول یا کالا بین افراد شناسایی شده
2. موسسات خیریه بهداشتی و درمانی. این نوع از موسسات می تونن در اندازه های بسیار کوچیک مثلا یه درمانگاه تا اندازه های بزرگ مثل یه بیمارستان بزرگ فعالیت کنن.
3. موسسات خیریه عمرانی. این نوع موسسات، ساخت ساختمان مدارس یا سرپناه ارزان قیمت برای خانواده های محروم و امثال این نوع فعالیت ها را انجام می دهن.
4.موسسات نگهداری یا سرپرستی. این دسته از موسسات، کار نگهداری از سالمندان یا افراد یتیم یا معلولین جسمی و ذهنی را انجام میدهن.
5. سازمان های خیریه آموزشی. این دسته از موسسات، کار آموزش اشخاص رو به عهده دارن. خود این نوع از موسسات رو میشه به دسته های زیر تقسیم کرد:
o موسسات آموزش معلولین و عقب مانده های ذهنی
o موسسات آموزشی افراد محروم
o موسسات آموزش فنی و حرفه ای ویژه افراد محروم
o موسسات سوادآموزی
o موسسات مشاوره
6.موسسات خیریه پژوهشی. این نوع از موسسات خیریه، کار پژوهش در حوزه هایی رو انجام دهن که نتایجش به کار رفع مشکلات و نیازهای اساسی انسان ها می آد. برای مثال موسسه تحقیقات سرطان که نتایج کارش داروهای ارزون قیمت برای معالجه سرطانه یه نمونه از این نوع موسساته.
7.موسسات خیریه مشاوره. این نوع از موسسات، کار مشاوره به افراد محرومی رو انجام می دهن که نمی دونن به مشاوره نیاز دارن یا نمی تونن هزینه مشاوره رو پرداخت کنن. بعضی از انواع این موسسات اینها هستن:
o موسسات مشاوره حقوقی
o موسسات مشاوره تحصیلی
o موسسات مشاوره شغلی
o موسسات مشاوره درمانی
o موسسات مشاوره تربیتی و روانی
8.موسسات توانیابی و بازپروری. این دسته از موسسات کار آماده کردن یا برگرداندن افراد به زندگی طبیعی را انجام می دهند. انواع این موسسات عبارتند از:
o موسسات توانیابی معلولین جسمی و ذهنی
o موسسات بازپروری کودکان و نوجوانان بی سرپرست یا بدسرپرست
o موسسات بازپروری معتادین
9. سایر انواع سازمان خیریه. چون نیازها و مشکلات انسان ها متنوع و متعدد هستند، بنابراین، انواع موسسات خیریه نیز زیاده.
در ادامه به انواع این سازمان ها به طور مفصل تر پرداخته می شه. حسن طبقه بندی کردن موسسات خیریه اینه که با این کار می شه گزینه های متعددی در مقابل کسانی قرار داد که قصد ایجاد چنین سازمان هایی دارن، همراه با ویژگی هایی که هر کدوم از این سازمان ها دارن. در این حالت، این افراد می تونن تشخیص بدهن که کدوم یک از انواع این سازمان ها رو بیشتر می پسندن.
خیلی خوبه که روزی بیاد که تمام افراد متناسب با شغل یا علائقشون ، یه بخشی از وقتشون رو واسه کارای خیر بذارن. این طوری زندگی شیریت تر می شه.
1. سازمان های خیریه توزیع کننده:
شاید رایج ترین نوع موسسات خیریه که در ایران فعالیت می کنن، موسسات توزیع کننده هستن. این موسسات کار جمع آوری پول یا کمک های غیرنقدی و توزیع اون بین آدمای محروم رو انجام می دن. واقعیت اینه که باید در کشور نظام تامین اجتماعی خوبی وجود داشته باشه که حداقل نیازهای معیشتی مردم از طریق اون تامین بشه و علاوه بر اون تشکیلاتی برای شناسایی و رفع نیازهای افراد محروم باید باشه که بتونه به افراد کمک کنه تا مشکلات ویژه مثل ابتلا به بیماری های خاص و پرخرج یا مواجهه با سوانح و حوادث خاص رو بهتر مدیریت کنن. اگه کسانی بتونن به بهبود نظام تامین اجتماعی یا نظام بهزیستی کمک کنن طبعا نتیجه کارشون خیلی فراگیرتر خواهد بود. اما بسیاری از کسانی که دوست دارن نیکی کنن، دستشون از انجام چنین کاری کوتاهه و سراغ روش های مرسوم می رن.
در وضعیتی که خیلی از افراد اهل خیر، تشکیلات بزرگ و کوچکی با عنوان موسسه خیریه راه انداختن و بسیاری از این موسسات هم کار توزیع پول یا کالا رو بین آدم های محروم انجام میدن، خوبه که یه قدری در مورد این نوع کار بحث بشه تا اولا آدمای نیازمند بیشتری از چنین خدماتی استفاده کنن و ثانیا بهره بیشتری بهشون برسه.
به طور کلی برای تاسیس و مدیریت موسسات خیریه، مجموعه ای از دستورالعمل ها وجود داره که موسسین و مدیران موسسات خیریه توزیع کننده هم باید از اونا مطلع باشن. مواردی مثل این که اساسنامه چه طور باید نوشته بشه، روش مدیریت مالی چی باشه و مانند این ها. اما در این مطلب بنا نیست به این مساله پرداخته بشه و صرفا به طور خاص ایده هایی برای این نوع خاص از کار خیر طرح میشه.
1. نیازهای افراد محروم متنوع است. بخشی از این نیازها، عدم دسترسی به لباس مناسب و لوازم ضروری منزله. بسیاری از خانواده های طبقه متوسط یا بالا، البسه یا لوازم منزلشون رو که قابل استفاده هم هستن، پس از مدتی یا دور می اندازن یا به قیمت بسیار پایینی می فروشن. به نظر می رسه که اگه یه متولی پیدا بشه که چنین کالاهایی رو جمع آوری کنه واسه آدمای نیازمند، خیلی از آدما انگیزه دارن این نوع از اجناسشون رو اهدا کنن. با این روش، بدون نیاز به صرف پولی، خیلی از خونواده های سطح پایین نیازهاشون برطرف میشه. البته برای انجام چنین کاری باید حداقلی از کیفیت برای کالاها در نظر گرفته بشه یا حتی اگه لازمه کارای تعمیراتی روی اونا انجام بشه تا قابل استفاده بشن.